I. Część ogólna - Ryzyko badania sprawozdań finansowych
1. Procedury identyfikacji ryzyk wg polskich i międzynarodowych standardów rewizji finansowej
- Poznanie jednostki i środowiska jej działalności
- Zapytania do kierownictwa i innych osób w jednostce
- Badanie środowiska informatycznego, powiązania z obowiązującymi zasadami rachunkowości oraz odpowiedniości polityki rachunkowości stosowanej w jednostce.
- Identyfikacja specyficznych ryzyk badania sprawozdań finansowych
- Specyficzne regulacje prawne, branżowe i inne regulacje zewnętrzne obowiązujące jednostkę.
- Charakter jednostki w tym: struktury właścicielskiej i zarządczej, rodzaju inwestycji, które jednostka dokonuje, struktury organizacyjnej oraz sposobu jej finansowania.
- Czynniki zewnętrzne i wewnętrzne (w tym kontroli wewnętrznej) mające wpływ na rozpoznanie ryzyka istotnego zniekształcenia
2. Podstawowe składniki sprawozdania finansowego jako element procesu identyfikowania występującego w jednostce badanej ryzyka istotnego zniekształcenia
- Ryzyka wynikające ze struktury bilansu (aktywa i obrotowe, kapitały własne trwałe i zobowiązania)
- Identyfikacja rodzajów ryzyka w rachunku zysków i strat w tym pomiaru wyniku finansowego.
- Sprawozdanie z przepływu środków pieniężnych - rozpoznanie ryzyk
3. Strategia i planowanie badania ze szczególnym uwzględnieniem rozpoznanych ryzyk
- Ustalenie harmonogramu oraz wielkości zasobów, w tym ekspertów niezbędnych do wykonania zlecenia badania
- Ustalenie rodzaju i zakresu planowanych procedur oceny ryzyka (MSB 315)
- Ustalenie rodzaju, czasu przeprowadzenia i zakresu dalszych procedur badania na poziomie stwierdzeń (SRF 330)
- Planowanie innych procedur badania, których przeprowadzenie jest niezbędne w celu wykonania zlecenia zgodnie z obowiązującymi przepisami
4. Reakcja na oszacowane ryzyko-procedury badania w odpowiedzi na ocenę ryzyka (MSB 330)
- Procedury analityczne
- Testy kontroli
- Testy wiarygodności
- Obserwacje, inspekcje
- Potwierdzenia zewnętrzne
- Badanie zdarzeń gospodarczych na przełomie roku.
- Zdarzenia po dacie bilansu
II. Specyfika badania w przemyśle i usługach
1. Specyfika ryzyk w badaniu sektora przemysłu związanych z:
- Przepisami branżowymi i innymi regulacjami prawnymi (zezwolenia, koncesje, zasady rachunkowości)
- Rynkiem i konkurencją, regulacjami cenowymi
- Cyklicznością i sezonowością
- Technologią wytwarzania produktów
- Środowisko informatyczne i stosowane programy IT
- Obszary specyficzne, procedury badania i udokumentowania
- środki trwałe, trwała utrata wartości, przydatność i zużycie ekonomiczne
- produkcja w toku, półprodukty i wyroby gotowe, zasady wyceny, inwentaryzacja, rozliczenie
- należności
- rezerwy w tym na naprawy gwarancyjne
- zobowiązania wycena
- przychody ze sprzedaży moment ujęcia
- koszty operacyjne bezpośrednie i pośrednie
2. Specyfika badania ryzyk w sektorze usług
- Regulacje prawne w tym zezwolenia, koncesje
- Zgodność i odpowiedniość prowadzenia ewidencji księgowej z profilem działalności
- Znaczące umowy na wykonywanie usług w tym długoterminowe
- Rynek i konkurencja w tym popyt i konkurencja cenowa
- Cykliczność i sezonowość wykonywanych usług
- Powiązania z dostawcami i odbiorcami (ceny transferowe)
III. Przykłady specyficznych ryzyk w przemyśle i usługach
1. Branża budowlana
- Przepisy branżowe i inne regulacje prawne (prawo zamówień publicznych, prawo geologiczne i górnicze, zasady rachunkowości)
- Rynek i konkurencja
- Środowisko informatyczne i stosowane programy IT
- Obszary specyficzne, procedury badania i udokumentowania
- środki trwałe, utrata wartości, przydatność i zużycie ekonomiczne
- rozliczenia międzyokresowe kosztów – wycena kontraktów długoterminowych
- przychody z kontraktów długoterminowych
- metody wyceny kontraktów długoterminowych i ich wpływ na wynik finansowy
- koszty kontraktów
2. Branża energetyczna
- Przepisy prawne obowiązujące jednostkę (prawo energetyczne, przepisy unijne, koncesje, polityka państwa, zasady rachunkowości)
- Nowe obowiązki sprawozdawcze wynikające ze zmiany art. 44 prawa energetycznego.
- Struktura organizacyjna jednostki, powiązania kapitałowe, kontrola wewnętrzna
- Cele i strategie oraz związane z tym ryzyka działalności gospodarczej w tym znaczące umowy, kontynuacja działalności
- Środowisko informatyczne i systemy IT
- Obszary specyficzne procedury badania i udokumentowania:
- Podział bilansu i rachunku zysków i strat wg poszczególnych rodzajów działalności
- aktywa trwałe – utrata wartości aktywów, inwestycje i działania inwestycyjne
- należności - sposób wyceny, sprawy sporne, kompletność ujęcia
- rezerwy na przewidywane zobowiązania (znaczące szacunki)
- rozpoznanie i ujęcie przychodów
- rozpoznanie i wycena instrumentów finansowych
- ustalanie wartości godziwej
3. Handel
- Posiadane koncesje na handel np. alkoholem, złomem itp.
- Prawidłowość stosowanych stawek podatku VAT i obowiązku ewidencji przez kasy fiskalne
- Konkurencja cenowa na rynku stosowane rabaty, upusty
- Kontrola wewnętrzna nad znaczącymi aktywami jednostki
- Zasady i terminowość przeprowadzanych spisów z natury
- Stosowane programy IT do ewidencji magazynowej
- Obszary specyficzne, procedury badania i udokumentowania
- zapasy, prawidłowość przychodów i rozchodów zgodnie z zasadą określoną w polityce rachunkowości
- zapasy, prawidłowość wyceny w tym ostrożna wycena towarów
- rozpoznanie i ujęcie przychodów w prawidłowym okresie
- należności, sprawy sporne (odpisy aktualizujące) sposób wyceny, kompletność ujęcia
- prawidłowość rozliczenia inwentaryzacji
4. Działalność deweloperska
- Specyfika działalności deweloperskiej (budowa i zarządzanie nieruchomościami)
- Klasyfikacje umów deweloperskich ze względu na charakter przedsięwzięcia deweloperskiego
- Rodzaje umów(przedwstępne, sprzedaży) i prawidłowość ich zawarcia - akt notarialny
- Obowiązki ewidencyjne – rejestry umów, ewidencja kosztów i przychodów przedsięwzięć deweloperskich
- Obszary specyficzne:
- koszty przedsięwzięcia deweloperskiego w trakcie realizacji
- moment uznania przychodów
- ustalanie przychodów ze sprzedaży i kosztów wytworzenia sprzedanego przedmiotu przedsięwzięcia deweloperskiego
5. Usługi medyczne
- Podstawy prawne działalności medycznej
- Posiadane umowy i warunki ich realizacji
- Struktura oraz kontynuacja działalności
- Polityka cenowa za usługi medyczne
- Obszary specyficzne i ich udokumentowanie
- rozliczenia z Narodowym Funduszem Zdrowia zgodność z umową i nadwykonania
- należności prawidłowość wyceny
- kary za błędy medyczne prawidłowość ujęcia i szacunków rezerw
- usługi medyczne komercyjne, zasady odpłatności, ewidencji (kasy fiskalne)
- ujęcie przychodów w prawidłowym okresie
6. Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych i Fundusze
- Podstawy prawne działalności Towarzystw- zezwolenie KNF
- Specyficzne zasady prowadzonej rachunkowości Funduszy
- Zgodność struktury posiadanych funduszy z Ustawą o funduszach inwestycyjnych i statutami Funduszy
- Kontynuacja działalności
- Obszary specyficzne:
- prawidłowość wyceny funduszy zamkniętych – certyfikaty- znaczące szacunki
- prawidłowość wyceny funduszy otwartych- jednostki uczestnictwa
- terminowość wypłat uczestnikom funduszy inwestycyjnych z tytułu zrealizowanych zleceń
7. Działalność leasingowa
- Zasady ewidencji majątku przekazanego w leasing
- Prawidłowa kwalifikacja umów – leasing finansowy; leasing operacyjny
- Obszary specyficzne:
- leasing zwrotny ewidencja kosztów i przychodów
- prawidłowe ustalenie wartości przedmiotu leasingu
- prawidłowe naliczenie kosztów amortyzacji
- ustalenie momentu i struktury przychodu leasingodawcy
- inwentaryzacja majątku trwałego przekazanego w leasing. Zasady i rozliczenia.
8. Wybrane zagadnienia dotyczące badania Fundacji, Stowarzyszeń i Instytucji Pożytku Publicznego
- Podstawy prawne działalności
- Zgodność prowadzonej działalności z ustawami szczególnymi np. Ustawa o działalności pożytku publicznego i wolontariacie
- Szczególne zasady rachunkowości
- Obowiązki sprawozdawcze tych instytucji
- Obszary specyficzne:
- podatek dochodowy od osób prawnych- spełnienie warunków zwolnienia z tego podatku
- umowy sponsorskie czy świadczenia wzajemne
- rozpoznanie uzyskanych wpłat np. składki członkowskie, darowizny, sponsoring itp. oraz obowiązek w podatku VAT z tego tytułu.
Sprawdzian wiadomości