Kodeks Pracy 2023

Bez mała pół wieku - tyle czasu minęło od przyjęcia Ustawy z dn. 26 czerwca 1974 do dzisiejszej daty.

Gdyby spojrzeć na chronologię zmian Kodeksu Pracy z lotu ptaka, można by dostrzec ewolucję praw pracowniczych w Polsce w sposób linearny, niekiedy powolny, często wynikający ze zmian społecznych czy ustrojowych – nigdy jednak autorom przepisu nie przyszłoby do głowy, że jego treść zostanie uzupełniona kiedyś o charakter i regulacje np. pracy zdalnej.

Praca zdalna już zostanie

Jedną z ciekawszych zależności jest uregulowanie pracy zdalnej w momencie, w którym stan epidemii – który był przecież bezpośrednią przyczyną tejże – został już zniesiony (Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 13 maja 2022 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii).

Tak więc, epidemii już nie ma, ale praca zdalna zostaje – to regulacja zorientowana na komfort pracowników ale też pewnego rodzaju odpowiedź na szereg badań, które dowiodły, że praca z domu często równa się lepszym wynikom (wydajność pracowników) jak i większemu komfortowi psychicznemu (ponownie wydajność pracowników). 

Co ciekawe, regulujemy prawnie formę pracy od której odchodzą obecnie Stany Zjednoczone – największe firmy przywołują ponownie bo biur swoich pracowników (Apple, Twitter, Starbucks, Wall Street)

Badania przeprowadzone w Polsce zaś dowodzą, że przybywa pracowników, którzy decydują się na tryb hybrydowy – pełnego tygodnia w biurze Polacy natomiast spędzać nie zamierzają, jeśli jest ku temu możliwość. 

Co regulują nowe przepisy (najważniejsze punkty):

  • Definiują pracę zdalną jako pracę, która może być wykonywana całkowicie lub częściowo w miejscu wskazanym przez pracownika i każdorazowo uzgodnionym z pracodawcą, w tym pod adresem zamieszkania pracownika, w szczególności z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość.
  • Ustalają, że fakt wykonywania pracy zdalnie może zostać uzgodniony przy zawieraniu umowy o pracę oraz w trakcie zatrudnienia (w przypadku drugiej opcji może to wynikać również polecenia pracodawcy, w ściśle określonych sytuacjach).
  • Pracodawca ma obowiązek uwzględnić wniosek o pracę zdalną dla: pracownicy w ciąży, pracownika wychowującego dziecko do 4 roku życia oraz pracownika, który sprawuje opiekę nad niepełnosprawnym członkiem rodziny.
  • Praca zdalna może mieć charakter okazjonalny, pracownik ma prawo do 24 dni pracy zdalnej w roku kalendarzowym
  • Pracodawca w myśl nowych przepisów musi mu zagwarantować „materiały i narzędzia pracy” – lista takich materiałów zawarta w ustawie jest bardzo długa, w dużym skrócie chodzi oczywiście o sprzęt techniczny ale również np. o niezbędne do wykonywania pracy szkolenia.

Warto również dodać, że wprowadzenie przepisów o pracy zdalnej kończy historię dokumentu jakim była umowa o telepracę (obowiązuje do 07 października 2023r.).

Czy to oznacza, że pracodawca ma mniejszy wpływ na pracownika, którego realnie nie widzi i kontaktuje się z nim tylko na łączach elektronicznych?

Paradoksalnie nie, bowiem jedną z kolejnych zmian jest głośny medialnie fragment o kontroli trzeźwości i kontroli pracowników na obecność w ich organizmach środków działających podobnie do alkoholu. Ten nowy zapis obarcza pracodawcę ustaleniem zasad kontroli pracowników w ramach regulaminu przedsiębiorstwa, daje mu natomiast możliwość zastosowania takiej kontroli zarówno w uzasadnionych przypadkach jak i prewencyjnie. 

Kalkulatory na pokład

Kluczowe zmiany objęły ponadto ustalenie minimalnego wynagrodzenia za pracę – z 3490 zł na 3600 zł. Minimalna stawka godzinowa na pozostałych rodzajach zatrudnienia z 22,8 zł na 23,5 zł. Warto również dodać, że zmianie ulegnie kwota wynagrodzenia pracownika wolna od potrąceń oraz odszkodowanie dla pracownika wobec którego stosowany był mobbing.

Działy księgowe i kadrowe nie będą miały łatwego czasu, wszak zmiany objęły również zmianę współczynnika do ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy – 20.83.

Ustawa zmieniająca traktuje również o zmianie stawek świadczeń z tytułu podróży służbowych. W myśl nowych przepisów:

  • Dieta wynosi 45 zł
  • Ryczałt za nocleg wynosi 67,5 zł
  • Ryczałt za dojazd wynosi 9 zł
  • Zwrot kosztów za nocleg nie większy niż 900 zł

A jak już jesteśmy przy liczbach to Nowy Rok przyniósł również zmiany w wysokości „kilometrówki”:

  • Dla samochodu osobowego pojemności skokowej silnika do 900 cm3 – 0,89 zł
  • Dla samochodu osobowego pojemności skokowej silnika powyżej 900 cm3 – 1,15 zł
  • Dla motocykla – 0,69 zł
  • Dla motoroweru – 0,42 zł.

Sięgnij po wiedzę!

Warto również wspomnieć, że zmiany objęły przepisy odnoszące się do urlopu macierzyńskiego oraz rodzicielskiego w przypadku adopcji dziecka. To kolejny znak czasu, bowiem zmiana dotyczy również ojców, którzy zdecydowali się na adopcję – wg. nowych ustaleń urlop ojcowski został ustalony w wymiarze do 2 tygodni (nie dłużej jednak niż do upływu 24 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie i nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 14. roku życia). Wg. nowelizacji ustawy rodzic adopcyjny może również skorzystać z urlopu na zasadach „macierzyńskich” jeśli jego dziecko nie ukończyło 10 lat. 

A na sam koniec przypominamy, że od 1 marca wszyscy pracownicy zostali ponownie i automatycznie zapisani do PPK – w ramach tzw. autozapisu cyklicznego. Jeśli zatem chcesz zrezygnować z funduszu, powinieneś poinformować swojego pracodawcę jeszcze w marcu. 

Niezależnie od tego, czy zmiany są dobre czy złe – jak zwykle jest ich bardzo dużo. W Centrum Edukacji PKF staramy się układać takie szkolenia, dzięki którym branżowi pracownicy (i nie tylko) będą mogli wdrożyć się w zmiany od razu po zakończeniu kursu. Współpracujemy z najlepszymi trenerami w kraju, wspólnie z Tobą ułożymy plan szkolenia zamkniętego – „uszyjemy szkolenie na miarę Twoich potrzeb”. 

 

 

#prawopracy #kodekspracy #pracazdalna